İnfertilite, düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içinde gebelik elde edilememesi durumudur. Bu durum çiftlerin yaklaşık %15’ini etkiler ve sanılanın aksine yalnızca kadınlara özgü bir sorun değildir. Tüm infertilite vakalarının yaklaşık %40–50’si erkek kaynaklıdır. Bu nedenle çocuk sahibi olma sürecinde sadece kadınların değil, erkeklerin de detaylı olarak değerlendirilmesi son derece önemlidir.
Erkek İnfertilitesinin Nedenleri Nelerdir?
Erkek infertilitesinin altında yatan pek çok farklı neden olabilir. Bunlar üç ana başlık altında incelenebilir:
1. Sperm Üretim Bozuklukları:
En sık rastlanan nedenlerden biridir. Yetersiz sayıda sperm üretimi (oligospermi), hiç sperm bulunmaması (azoospermi) ya da hareket ve şekil bozuklukları (astenospermi, teratospermi) bu gruba girer. Genetik bozukluklar (örneğin Klinefelter sendromu), inmemiş testis öyküsü, enfeksiyonlar, varikosel gibi testis damar genişlemeleri bu duruma yol açabilir.
2. Sperm Taşınmasında Problemler:
Sperm kanallarında tıkanıklıklar ya da doğuştan gelen kanal yokluğu nedeniyle sperm dışarı çıkamaz. Bu durumda meni normal görünebilir ancak içinde sperm bulunmaz.
3. Hormonal Bozukluklar ve Diğer Nedenler:
Beyinden salgılanan hormonların yetersizliği, tiroit hastalıkları ya da prolaktin yüksekliği gibi hormonal dengesizlikler sperm üretimini etkileyebilir. Ayrıca bazı ilaçlar, kimyasal maddeler, radyasyon, sigara, alkol, stres ve obezite gibi çevresel faktörler de sperm kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Tanı Nasıl Konulur?
Erkek infertilitesinde ilk adım, detaylı bir öykü alma ve fizik muayenedir. Ardından en temel test spermiyogram (semen analizi) yapılır. Bu testte sperm sayısı, hareketliliği ve şekli değerlendirilir. Gerekli durumlarda hormon testleri, ultrasonografi, genetik testler ya da sperm kanallarının değerlendirilmesine yönelik ileri tetkikler de istenebilir.
Erkek İnfertilitesi Tedavi Edilebilir mi?
Tedavi, altta yatan nedene göre değişir:
- Varikosel varsa cerrahi ile düzeltilebilir.
- Hormonal bozukluklar, uygun ilaç tedavileriyle düzenlenebilir.
- Enfeksiyonlar antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Tıkanıklık saptanırsa cerrahi müdahaleyle sperm kanallarındaki problem çözülebilir.
Sperm üretiminin hiç olmadığı ya da çok az olduğu durumlarda ise mikroTESE (mikroskopik testis biyopsisi) ile testisten sperm elde edilebilir. Bu spermler tüp bebek tedavilerinde kullanılarak gebelik şansı sağlanabilir.
Unutmayın: Erken Tanı, Doğru Tedavi Demektir
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde her iki partnerin de eşit şekilde değerlendirilmesi, zaman kaybetmeden doğru tanı ve tedaviye ulaşılmasını sağlar. Erkek infertilitesi tedavi edilebilir bir durumdur ve günümüzde yardımcı üreme teknikleri sayesinde birçok çift başarılı şekilde çocuk sahibi olabilmektedir.