Erkek infertilitesi (kısırlık), çiftlerin yaklaşık %40’ında infertilite nedenini oluşturan önemli bir sağlık problemidir. Sperm sayısında azalma (oligozoospermi), sperm hareket bozukluğu (astenozoospermi) veya hiç sperm bulunmaması (azoospermi) gibi durumlar erkek infertilitesine yol açabilir. Günümüzde ilaç tedavileri ve yardımcı üreme teknikleri (IVF, ICSI) yaygın olarak kullanılmakla birlikte, yeni biyolojik tedavi yöntemleri de araştırılmaktadır. Bu yöntemler arasında PRP (Platelet Rich Plasma) ve eksozom tedavileri öne çıkmaktadır.
PRP (Platelet Rich Plasma) Nedir?
PRP, kişinin kendi kanından elde edilen ve trombositten zengin plazma olarak tanımlanan biyolojik bir üründür. Trombositler; büyüme faktörleri, sitokinler ve doku onarımını destekleyen biyolojik moleküller içerir.
Testis PRP uygulamalarının amaçları:
•Testis dokusunda rejenerasyonu uyarmak
•Spermatogenez (sperm üretimi) sürecini desteklemek
•Mikrosirkülasyonu artırarak doku oksijenlenmesini iyileştirmek
•Hormonal dengeye katkıda bulunmak
Son yıllarda yapılan deneysel çalışmalarda, testise uygulanan PRP’nin spermatogenez üzerinde olumlu etkiler sağlayabileceği bildirilmiştir. Özellikle non-obstrüktif azoospermi olgularında araştırmalar devam etmektedir.
Eksozom Tedavisi Nedir?
Eksozomlar, hücreler tarafından salgılanan ve hücreler arası iletişimi sağlayan nano boyutlu veziküllerdir. İçerdikleri RNA, protein ve biyolojik sinyaller ile hedef hücrelerde iyileştirici etki gösterebilirler.
Testis eksozom uygulamalarının potansiyel etkileri:
•Hasarlı testis hücrelerinde tamir ve rejenerasyon
•Sperm hücre gelişiminde destekleyici rol
•Anti-inflamatuvar (iltihap önleyici) etki
•Hücresel stresin azaltılması
Kök hücre kaynaklı eksozomların, doğrudan kök hücre uygulamalarına kıyasla daha güvenli ve uygulanabilir bir seçenek olabileceği düşünülmektedir.
Klinik Araştırmalar ve Gelecek Perspektifi
•PRP: Şu an için testis PRP uygulamaları deneysel aşamada olup, bazı merkezlerde klinik araştırmalar yürütülmektedir. Erken sonuçlar, PRP’nin testis fonksiyonunu destekleyebileceğini göstermektedir.
•Eksozom: Eksozom tedavisi ise henüz klinik aşamaya yeni geçmiş olup, çoğu bulgu hayvan deneylerinden elde edilmiştir. İnsan çalışmalarında güvenilirliği ve etkinliği netleşmeyi beklemektedir.
Kliniğimizce yapılmış olan ve Uluslararası en prestijli dergilerden birinde yayınlanmış olan makalemizde TESE ameliyatıyla sperm bulunmamış hastalara uygulanan Testis PRP-Ekzosom sonrası 3. Ayda tekrar TESE yapılmış ve bu hastaların yaklaşık %25-30’unda sperm bulunduğu ortaya konulmuştur.
Sonuç
Testis PRP ve eksozom uygulamaları, erkek infertilitesi tedavisinde gelecek vadeden biyolojik yaklaşımlar arasında yer almaktadır. Erkek infertilitesi yaşayan bireylerin, bu tür uygulamaları ancak uzman hekim kontrolünde değerlendirmesi önerilir.